8-12-2022

Nghĩa của Nhịp

Lịch sử Nghệ thuật đã luôn là lịch sử của sự hiểu lầm về một thiểu số bởi số đông. Lời thú trường tồn cho sự khuyết thiếu năng lực hiểu này là từ “cảm hứng”. Con người bị ép nhận ra, rằng tác phẩm nghệ thuật xa lạ với họ, và họ gắng biện minh cho các giới hạn trong viễn kiến của mình bằng cách chối bỏ nơi nghệ sĩ viễn kiến riêng của anh ta. “Cảm hứng” là sự chống đối vĩnh viễn của dân chủ với giới quý tộc. Nó làm tê liệt nỗ lực hiểu và nỗ lực sáng tạo. Nó là từ phi thực nhất trong số mọi từ, bởi nó chối bỏ tính ưu việt tối cao của nhân cách. Nó cả quyết rằng chiến thắng của cá nhân tính là trời cho, thay vì một cuộc chinh phục. Nghệ sĩ, người lãnh đạo, đơn độc giành các thắng lợi cho chỉ riêng mình.

Cũng như cảm hứng, trực giác, một từ hay và đúng hơn, đã rơi vào tay đám ô hợp. Nó được dùng để phủ lên mọi hình thức của vô tri và ngu dốt. Nó đã trở nên một từ đồng nghĩa với ảo giác của chứng cuồng tôn giáo, những tiên đoán của phụ nữ mang thai, và những tín điều tự mãn từ sự kém cỏi về trí năng. Trực giác hoàn toàn là một phẩm chất quý tộc. Nó là sức mạnh dò đoán cá nhân tính ở những người và vật khác. Sự dò đoán này mang lại cùng nó niềm ngưỡng mộ không giới hạn cho cá nhân tính được đoán ra. Niềm ngưỡng mộ ấy không bao giờ sinh ra từ nghèo đói, mà từ sự giàu có. Nó tuyệt đối hào phóng, bởi tự do thì hào phóng. Sự xa hoa của nó khiến nó dư dật thêm. Nó là sự thấu hiểu cao nhất về một cá nhân toàn vẹn bởi một cá nhân khác, và chỉ bằng thấu hiểu ấy và sự hào phóng ấy, mà nghệ sĩ sáng tạo, bởi chỉ trong trong niềm ngưỡng mộ mà thôi, người đó mới nhận được chính mình. Anh ta nhận ra sự tự do tuyệt đối của mình trong việc dò tìm tự do nơi kẻ khác. Anh ta thấy thực tại, bởi chúng ta đo thực tại của mọi thứ bằng cách đo tự do của chúng. Tự do, thực tại, và cá nhân tính là ba cái tên cho yếu tính tối hậu của sống. Chúng là ba phẩm chất của nghệ sĩ. Chúng là ba phẩm chất cho tác phẩm nghệ thuật này.

Tự do nơi nghệ sĩ là ý thức về sự vượt trội. Đó là sự an toàn sinh ra bởi tín niệm rằng mình có sức sáng tạo. Anh ta chắc chắn về sự biết, rằng mình thấy thực tại của sự vật, điều ấy giải phóng anh ta khỏi mọi thứ. Anh ta biết sức mạnh của mình và không sợ hãi, không bận tâm. Anh ta vững lòng đến độ có thể hiến dâng toàn vẹn chính mình cho niềm vui sống. Mỗi phút giây anh ta lại thấy điều mới nơi cuộc đời. Anh ta thân mật và hòa hợp với mọi người anh ta gặp. Anh ta yêu đời. Anh ta mang trọn vẹn cái tự buông mình vô tư của một người tình. Anh ta cũng có sự cả quyết không suy nghĩ. Sự quy thuận chủ ý với cuộc đời của anh ta càng tuyệt đối, thôi thúc trở nên cả quyết càng mạnh và tư mật hơn. Sự quy thuận có chủ đích với cuộc đời, với nghệ sĩ, nghĩa là sự quy thuận trước tự do, thực tại và cá nhân tính, chính ba phẩm chất này ở anh ta là thứ mà anh ta cho đi và nhận lại cả nghìn lần mạnh hơn, nghìn lần tinh sạch hơn cho sự quy thuận này. Bởi cuộc đời của nghệ sĩ là một cuộc dài trao và nhận thoáng tay những gì thuộc quyền mình để cho. Sáng tạo đúng nghĩa duy nhất phát xuất từ sự ban phát “của cải” của người đó.

Tự do trong tác phẩm nghệ thuật là biểu đạt của những gì cốt yếu. Nó đòi hỏi sự từ chối tức thì tất tật những thứ không khiến cho sự biểu đạt trở thành biểu tượng đủ của ý. Nó kình chống cú xâm lăng của thực tại luận do máy móc vào văn chương hiện đại. Trong nỗ lực nhân bản nghệ thuật, dân chủ đã đẻ ra được báo chí. Nhà báo đích thị là kẻ dân chủ tối thượng, bởi hắn chối bỏ cá nhân tính của mình. Trong công trình của hắn, thực tế đánh bại sự thật. Hắn là ông hoàng của cánh dân chủ, vì với hắn, mọi thứ đều có giá trị ngang nhau, tức là, chẳng có giá trị gì. Bản thân nhà báo còn không thể mơ về tự do, bởi hắn là nô lệ của sự phi thực chính tay mình tạo dựng. Nghệ sĩ giải phóng bản thân mình nhờ những thực tại anh ta tạo nên.

Thực tại trong tác phẩm nghệ thuật đòi hỏi trực giác đúng nơi nghệ sĩ. Nó đòi hỏi nghệ sĩ phải thấy cái tối hậu qua những ngoại tại; nó là sự trực tiếp không thể tránh và không thể sai khác của cái nhìn. Nó không phải sự lựa chọn, bởi không có cả nghìn điều để nghệ sĩ chọn lựa từ đó, luôn chỉ có một, một sự vị giữa cả triệu, là đúng, và vì thế là bản ngã của nghệ sĩ và một phần nhân cách anh ta.

Cá nhân tính trong tác phẩm nghệ thuật là sự kiến tạo thực tại nhờ tự do. Đó là vũ khí thắng lợi của giới quý tộc. Nó là điều táo bạo và huy hoàng mà đám ô hợp ghét, bởi chúng không thể hiểu và rốt cuộc bị nó khuất phục. Duy bằng việc nhận ra nhất thể và sức mạnh của cá nhân trong tác phẩm nghệ thuật mà đám đông được dẫn tới chỗ biết về điểm yếu vĩnh viễn của mình, và chúng thù ghét, kinh sợ nó.

Nghệ thuật và nghệ sĩ hòa vào nhau tuyệt đối. Nghệ thuật thì tự do; nghệ sĩ tự do. Nghệ thuật thì thực; nghệ sĩ thực. Nghệ thuật thì cá nhân; nghệ sĩ là cá nhân. Nhất thể giữa hai bên là tối hậu và bất bại. Đó là chuyển động tinh yếu của Sống. Đó là hành trình huy hoàng, là cuộc truy tầm vĩnh cửu nhịp điệu.

John Middleton Murry, Katherine Mansfield, Chi Quân dịch